Wielka afrykańska piątka – nosorożec

Podobnie jak słoń, nosorożec zaliczany jest do wielkiej afrykańskiej piątki. Potężne, szare ciało i ostry róg budzą prawdziwy szacunek. Niestety, jak się okazuje, niedostateczny. Jeszcze całkiem niedawno mogliśmy wymienić pięć gatunków rodziny nosorożców. Obecnie pozostały już tylko cztery i wiele wskazuje na to, że liczba tych pięknych stworzeń nadal będzie stopniowo maleć. Będące prawdziwą ozdobą afrykańskiej sawanny stworzenia, mogą pozostać jedynie wspomnieniem i smutnym dowodem na ludzką chciwość.

Wiele tysięcy lat temu nosorożców było niezwykle dużo. Istnieją dowody na to, że występowały również w Polsce! Znaleziono dobrze zachowane szczątki tego zwierzęcia z epoki plejstocenu. Podobnie jak obecnie żyjący nosorożec sumatrzański, pokryty był włosiem. Z czasem występowanie tych zwierząt ograniczyło się do Afryki i Azji. Na pierwszym z tych kontynentów żyją dwa gatunki: biały i czarny, natomiast na drugim, jeszcze do niedawna żyły trzy: indyjski, sumatrzański i jawajski. Ostatni przedstawiciele nosorożców jawajskich żyli w Parku Narodowym Ujung Kulon, jednak nawet chroniony rezerwat ich nie ocalił. Odnalezione szczątki tego gatunku pozbawione były rogów, co jest dowodem na to, że padły ofiarą kłusowników.

Mimo swojej postury, nosorożce to łagodni roślinożercy, którzy atakują dopiero wtedy, kiedy nie mają już innego wyjścia. Grubą skórę niezwykle trudno przebić, a duży róg pełni bardziej funkcję odstraszającą niż narzędzie do ataku. Ulubionym zajęciem nosorożców jest taplanie się w błocie, głównie dlatego, że nie mają gruczołów potowych: kąpiele błotne są dla nich sposobem na ochłodę w upalne dni. Nosorożce są krótkowidzami. Częściej zdają się na słuch i węch. Aktywność przejawiają zazwyczaj wieczorami i w nocy, czasem zdarza się, że również w czasie chłodniejszych dni. Większość swojego życia spędzają na jedzeniu, a ich ulubionymi przysmakami są wszelkiego rodzaju trawy, gałązki, liście i owoce. Poza tym, są idealnym dowodem na to, jak bardzo w życiu niezbędny jest spokój: nosorożce dożywają średnio 40-45 lat. Prowadzą samotniczy tryb życia, są stworzeniami terytorialnymi. Teren zajęty przez jednego osobnika może obejmować nawet 300 km². Zdarza się, że jedno terytorium jest zamieszkiwane przez parę. Gody nosorożców mają miejsce średnio co 2-4 lata. Wtedy też rodzi się jedno młode.

Nosorożców ginie znacznie więcej, niż jest w stanie się urodzić. Dlaczego tak się dzieje? Wszystko przez mit, według którego róg nosorożca jest świetnym lekiem na wiele schorzeń. Zaistniał on już wiele tysięcy lat temu i wzmianki o dobroczynnych właściwościach rogu możemy znaleźć w mitologii greckiej: sproszkowany miał oczyszczać wodę. W Indiach sproszkowany róg uważany jest za afrodyzjak, przeciwdziała chorobom wątroby, serca, zbija gorączkę a także pomaga na bóle głowy. Na Dalekim Wschodzie do wszystkich zalet dołącza jeszcze leczenie chorób skóry. Zasadność tych wierzeń nie jest poparta żadnymi badaniami naukowymi, co więcej, dowiedziono, że skład rogu nosorożca to przede wszystkim keratyna, z której zbudowane są również zwierzęce kopyta i paznokcie, a to znacznie dementuje wartość rogu nosorożca. Inaczej wygląda to w przypadku mieszkańców Jemenu Północnego, dla których sztylet, którego rękojeść wykonana jest z rogu nosorożca jest znakiem wysokiej pozycji społecznej i prestiżu. W XIX wieku z powodu rogów niemal całkowicie wytrzebiono nosorożca białego w południowej części Afryki. Obecnie zwierzęta te żyją jedynie na terenie parków narodowych i rezerwatów, które starają się zapewnić im jak najlepszą ochronę, jednak to nie wystarcza. Róg wciąż jest zbyt cenny. Cena za kilogram może wynosić nawet 250 tysięcy złotych. Jest to jeden z czynników, który doprowadził do tego, że w ciągu ostatnich 10 miesięcy zginęło więcej nosorożców, niż w całym 2010. Jeżeli zwierzęta te nadal będą ginąć w tak zastraszającym tempie, to mogą przestać istnieć w ciągu kilku najbliższych lat. Bardzo krytycznie osądzane jest postępowanie Namibii i RPA, która w ciągu roku wydaje 5 pozwoleń na odstrzał tych zwierząt. Wystawiane są one na specjalnej aukcji, z których dochód przeznaczany jest na ratowanie zwierząt, w tym nosorożców. Jednak czy to faktycznie jest pomoc, czy jedynie działalność, która tylko pogarsza sprawę?

Dużym problemem jest nie tylko kłusownictwo, ale również ekspansja rolnictwa oraz przekształcanie naturalnego środowiska przez człowieka, objawiająca się między innymi wprowadzaniem obcych gatunków roślin, które zastępują pożywienie nosorożców.

Okazuje się, że zagrożone są nie tylko te osobniki, które przebywają w Parkach Narodowych i rezerwatach, ale również te mieszkające w ZOO. W nocy z 6. na 7. marca 2017 roku w ogrodzie zoologicznym w Thoiry we Francji zamordowano 4-letniego nosorożca w celu pozyskania jego rogu, którego wartość mogła sięgać nawet 40 tysięcy Euro.

Wiele mówi się o tym, jak bardzo przez kłusowników zagrożone są słonie. I jest to prawda, której nie można bagatelizować. Nie można jednak również zapominać o tym, że z powodu swoich rogów zagrożone są również nosorożce, których na świecie jest coraz mniej. Nie możemy pozwolić na to, aby dokonywano na tych zwierzętach bestialskich mordów. Nie możemy dopuścić do tego, aby nosorożce stały się reliktem przeszłości.

Auto: Agnieszka Wojcieszek Data publikacji: 8 sierpnia 2017 Dodano w kategorii: WYDARZENIA