W żółwim tempie

Żółw porusza się z prędkością wystarczającą do upolowania sałaty.

Tak właśnie twierdził Terry Pratchett w swoich książkach, opisując Świat Dysku. Cóż, z całą pewnością miał rację. W jego powieściach żółw miał bardzo wyjątkowe znaczenie. To na jego grzbiecie stały cztery słonie podtrzymujące dysk świata. Pomysł ten został zaczerpnięty najprawdopodobniej z kosmologii chińskiej, według której to właśnie wielki żółw podtrzymuje ziemię, a jego cztery nogi wyznaczają kierunki świata. Ten niepozorny gad jest niezwykle ważny również w wielu innych kulturach. W buddyzmie stanowi symbol nieśmiertelności, a w hinduizmie jest drugą reinkarnacją boga Winszu. Majowie sądzili, że świat jest żywy i ma on postać właśnie wielkiego żółwia.

Symbolika żółwia miała niezwykle ważne znaczenie dla wielu wierzeń, religii, również myśli filozoficznej. Była związana z istnieniem całego świata i nieśmiertelnością, która od zawsze fascynowała i kusiła ludzi. Być może nie są to stworzenia nieśmiertelne, jednak z pewnością na tyle długowieczne, by móc je posądzać o wieczne życie. Są też jednym z najdłużej istniejących gatunków gadów na Ziemi. Żółwi przodkowie pojawili się już 250 mln lat temu. Można więc powiedzieć, że pojawiły się one wcześniej, niż dinozaury. Były to pierwsze istoty, które nosiły pancerz. 150 mln lat później wykształciły się stworzenia bardziej zbliżone do tych sympatycznych stworzeń.

Obecnie możemy wyróżnić 293 różnych gatunków żółwi. Jednymi z najbardziej fascynujących są te zamieszkujące wyspy Galapagos, czyli żółwie słoniowe. Nawet, gdy widzi się je pierwszy raz w życiu, bez większych trudów można rozpoznać tego wielkiego gada. Osiąga długość ok 1 m, a w odpowiednich warunkach jego waga jest w stanie przekroczyć nawet 200 kg, więc bez większych problemów rzuca się w oczy. Ma trójkątną, nieco spłaszczoną głowę. Nozdrza umiejscowione są na czubku pyska. Otwory uszne znajdują się z tyłu, w okolicy granicy szczęki. Ma długą, rozciągliwą i elastyczną szyję. Pancerz żółwi jest najbardziej charakterystycznym znakiem rozpoznawczym. Można wymienić aż 6 rodzajów tej twardej pokrywy, ze względu na jej ukształtowanie. Zazwyczaj ubarwiona jest na czarno lub brunatno. Zwierzę to można znaleźć na suchych, nizinnych terenach oraz na wilgotnych płaskowyżach. Odżywia się roślinami, a za największy przysmak uchodzi opuncja figowa. Muszą pić również bardzo dużo wody, jednak co do tej są niezwykle wybredne. Nie napiją się takiej, którą zabrudziły wcześniej dzikie świnie. W czasie suszy wypijają sok z pędów opuncji figowej.

O niezwykle powolnym dojrzewaniu świadczy już sam fakt, że samice osiągając dojrzałość płciową dopiero po przekroczeniu 40 lat. Tak powolne reakcje organizmu pozwalają tym gadom bez żadnych przeszkód przeżyć nawet ponad sto lat. Samice składają od 2 do 17 jaj w zagłębieniu ziemi. Czasem zdarza się, że wykopuje nawet trzy tego typu otwory i wszystkie zapełnia jajami. Po ok. 3 miesiącach na świat przychodzą młode żółwie. Wykluwają się zazwyczaj w porze deszczowej, gdy łatwo jest wydostać się z jamy, dzięki zmiękczonej przez wodę ziemi. Zdarza się jednak, że niektóre młode giną w nich, gdyż nie są w stanie wydostać się na zewnątrz.

Pierwsze spotkanie tych wielkich żółwi i białego człowieka nastąpiło w XVI wieku. Od tego momentu życie tych gadów stało się zdecydowanie trudniejsze. Stały się one przysmakiem najpierw dla piratów, a następnie łowców waleni. Z czasem gatunkowi zagroziło wymarcie. Został on wpisany do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych i objęty ścisłą ochroną. Wciąż jednak zagrażają im kłusownicy i zdziczałe zwierzęta domowe. Nie jest to jedyny gatunek żółwia, któremu grozi zagłada. Do tego smutnego grona można zaliczyć również afrykańskiego żółwia lamparciego, natomiast żółwia birmańskiego można spotkać już jedynie w ZOO i prywatnych kolekcjach.

Co żółwiom po długowieczności, skoro niebawem mogą zniknąć ze świata za sprawą człowieka? Gatunki, które niegdyś utożsamiane były z istnieniem całej kuli ziemskiej teraz stoją na granicy wyginięcia. Nie możemy pozwolić na to, aby jeden z najdłużej istniejących gatunków gada spotkał tak smutny koniec z ręki istot, które zamieszkują tę planetę zdecydowanie krócej.

Auto: Agnieszka Wojcieszek Data publikacji: 14 listopada 2017 Dodano w kategorii: WYDARZENIA